Lai da Stels
Las forzas glazialas furman il lai primar
Avant pli che dieschmilli onns, cura ch’ils gronds glatschers han cumenzà a luar, ha il Lai da Stels cumenzà a sa furmar. Il glatscher luà ha laschà enavos in rempar da morena e davos quel è l’aua sa stagnada ad in lai. Quest lai primar era considerablamain pli grond che oz.
L’aual che sbucca dal lai è sa maglià adina pli profund en la morena, uschia ch’il lai è sa svidà plaun a plaun. Pir cura ch’il flum è vegnì sin in fund da grip ha el chalà da defluir. La sbuccada da l’aual ed il rempar da morena èn anc oz perditgas bain visiblas en la cuntrada.
Dal lai primar al lai da palì
La creschientscha constanta e la piriziun da las plantas d’aua e da riva han chaschunà zonas da terrenisaziun circularas da differenta grondezza e vegetaziun. La terrenisaziun proceda mo enfin ad ina tscherta profunditad da l’aua e fitg plaun sin quest nivel da la mar. Cunquai ch’il lai è vaira profund en il center, è la surfatscha averta dal lai strusch sa midada en il decurs dals davos decennis.
Scuvrir spezias raras
Il Lai da Stels è enconuschent per sia diversitad d’insects. Ins po observar qua libellas raras sco la libella da palì u la libella blaua ad asta. E tar las plantas pon ins registrar bain inqual record: sper la nimfa alva crescha era la schervetta entretschada nagliur en il Grischun en ina tala autezza sco al Lai da Stels.
Spazis vitals sensibels dovran nossa protecziun
Zonas da terrenisaziun èn fitg preziusas ma era ordvart sensiblas. Ellas èn caracterisadas entras in’umiditad constanta e la furmaziun da turba. Il Lai da Stels posseda ina structuraziun exemplarica da las zonas da vegetaziun en il conturn da l’aua. Mintga zona sa distingua entras sia atgna vegetaziun cun autras spezias, colurs e structuras. Ils terrens da turba bletschs enturn il lai èn fitg sensibels sin passidas e perquai na duess ins betg passar sin els. Era l’entrada da substanzas nutritivas po destruir zonas da terrenisaziun u las far svanir. Grazia ad ina zona da plimatsch betg ladada enturn il lai è quest privel eliminà qua.
Naturschutzgebietdetails
Viadi
Cun la viafier retica enfin Aschera/Schiers, da là cun l’auto da posta enfin Stels, alura a pe.
Further Information
Info
Cumportament en il territori protegì:
Betg bandunar las vias e sendas signalisadas.
Betg charrar senza permissiun cun vehichels a motor sin las vias.
Tegnair ils chauns vi da la corda.
Betg campar u far bogn.
Betg tschiffar, disturbar, persequitar u introducir animals.
Betg cleger, stgarpar ora u introducir plantas.